Δευτέρα 21 Αυγούστου 2017

Χειρόγραφη επιστολή ντόπιου Μακεδόνα για την ελληνικότητα του!


Οφείλεται μεγάλη τιμή στον καταξιωμένο Μακεδονομάχο από την Τσέγανη (σημερινό Άγιο Αθανάσιο) Νικόλαο Δημ.Σιάντση και γι’αυτό καταθέτουμε στη μνήμη του άγνωστα στοιχεία για την εθνική του δράση.
Την προσφορά και τις υπηρεσίες στον Μακεδονικό Αγώνα του Νικ. Σιάντση θα αφηγηθούμε με τα δικά του απλά λόγια και τη δική του ορθογραφία. Θα αφηγηθούμε τη δράση του με τα δικά του λόγια, που θα μεταφέρουμε εδώ από μια αυθεντική ιδιόχειρη αυτοβιογραφική επιστολή του, που βρέθηκε και αποτελεί πολύτιμο χειρόγραφο κειμήλιο του Μακεδονικού Αγώνα στην περιοχή μας.

Γράφει ο Μακεδών αγωνιστής:


”Εγώ ο Νικόλαος Δημητρίου εκ Τσέγανης (σήμ. Άγιος Αθανάσιος Πέλλας)  δηότη ήμε έλλην,η κομήτες βούλγαρη έμβηκαν μέσα εις το χοργιόν μου δια να σκοτόσον εμένα”.Έτσι αρχίζει η επιστολή που έστειλε προς την Επιτροπή Αγώνος στη Θεσσαλονίκη,μέσα απο τις φυλακές του Γεντή Κουλέ, το σημερινό Επταπύργιο,όπου το 1908 ήταν φυλακισμένος, για λόγους που αναφέρει ο ίδιος στη συνέχεια της επιστολής του.
Ο ίδιος σώθηκε από την εναντίον του δολοφονική απόπειρα που έκαμαν οι κομιτατζήδες ”δηότη ημε έλλην”. Για να σώσει ομως και την οικογένεια του που κινδύνευε να ξεκληριστεί, ”έφιγα, γράφει, από την Τσέγαν μαζή με την φαμιλίαν με 5 ψηχές και ήρθα εις το όστροβον”.

Αλλά οι θυσίες για τον αγώνα του Νικόλα Σιάντση δεν τελείωσαν μόνο με την εγκατάλειψη και την καταστροφή των κτημάτων και της περιουσίας του.  Συνεχίζει την αναφορά του:
”Εμηναν εις το τσέγαν όλα τα ζώα δηλαδή πρόβατα βοδγια και άλογα τα όπια όλα εχάθηκαν και τα έλαβον η βούλγαρη τα χωράφχια έμιναν αθέριστα εις το σπίτι μου ότη σητάρη και άλλο γένημα και παγγίργια και ότη πράγματα και αν είχα εχάθηκαν δηότη εφιγα βιαστηκά”.
Στο χωριό του οι κομιτατζήδες, αφού δεν κατόρθωσαν να φονεύσουν αυτόν τον ίδιο,”εσκότοσαν,τον πατέρα μου και τον αδελφό μου”. Πατέρας του είναι ο Δημήτριος Σιάντσης, ο οποίος εσφαλμένα θεωρείται από ειδήμονες άλλο πρόσωπο και αναφέρεται με διαφορά ηλικίας τριών ετών από τον γιό του Νικόλα.
Φαντάζεται κανείς εύκολα πόσο ακατάβλητο ήταν το Ελληνικό φρόνημα της οικογένειας Σιάντση και πόσο αντιμάχονταν και ματαίωναν τα βουλγαρικά σχέδια, αφού πλήρωσε την αφοσίωση της στα πάτρια με το αίμα πατέρα και γιού.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτά τα ανθρώπινα θύματα που θρήνησε η οικογένεια Σιάντση.

Περιγράφει:

”Μετά ολίγον καίρον,εκήνε η κομήτης εσκοτοθήκαν από τον Στρατόν το οπίον εγώ ήμαν οδιγός δια αυτό εθίμοσαν η βόλγαρη και εσκότοσαν την πεθερόν μου και την Αδελφίν μου εις το χωράφη όπου εδούλεβαν”.
Η οικογένεια Σιάντση προσφέρει στον αγώνα άλλο ένα μέλος της. Την κόρη που βρίσκει φρικτό θάνατο στο χωράφι, μαζί με τον πεθερό του υιού Νικόλα.
Παρόλα ταύτα ο Νικόλας δεν κάμπτεται. Στην Άρνiσσα, όπου εγκαταστάθηκε,συνεχίζει με περισσότερο φανατισμό την πατριωτική του δράση.

Γράφει:

”Επίρα,το όπλον εις τας χείρας μου και επίγα με τους αντάρτες δια να καταδιόξον τους βουλγάρους και εχθρούς μας με τον Μήτσα Καπετάν και με τόν Βανγγελή εδούλεψα και με τον Κορά Πάνον Καπιτάν εδούλεψα 4 μήνες με τον δάσκαλο Χρίστον εδούλεψα 4 μήνες”.
Εδώ βλέπουμε πόσο δοσμένος ήταν στην υπηρεσία του αγώνα. Πολέμησε τους κομιτατζήδες υπό τον Μήτσα Καπιτάν, εννοεί τον οπλαρχηγό Δ. Βάρσο, με τον Καπιτάν Βαγγέλη, δηλαδή τον οπλαρχηγό Βαγγέλη Κρικέλα, με τον γνωστό αργότερα στρατηγό, Καραπάνο και με τον δάσκαλο Χρίστο, εννοεί το μικρό σώμα υπό την αρχηγία του Οστροβίτη δασκάλου Χρίστου Στογιαννίδη. Συμμετείχε δηλαδή σε όλες τις ανταρτικές ομάδες που έδρασαν στα βουνά του Οστρόβου, του Μοριχόβου και της Καρατζόβας, μεταξύ των ετών 1907 – 1908.
Η παρουσία και η δράση των σωμάτων αυτών κατά των βουλγαρικών σωμάτων συγκράτησαν και αναπτέρωσαν σε μεγάλο βαθμό το εθνικό φρόνημα στις παραπάνω περιοχές.

Ιδιαίτερα ανακουφίστηκε και ανέπνευσε η περιοχή με τη δολοφονία του γνωστού αρχικομιτατζή Τάνε Βοεβόδα από τον ίδιο τον Νικόλα και τρείς συντρόφους του.
Σε άλλη επιστολή του, αναφέρει:
”Εφονεύσαμε τον Τάνε Βοεβόδα μετά τριών συντρόφων μου και απαλλάξαμε τον τόπο από ένα τέρας”.
Πράγματι, η εκτέλεση του Τάνε Βοεβόδα ήταν σημαντικότατο γεγονός .Διότι, έκτοτε ,εξαρθρώθηκε και διαλύθηκε το σώμα του τρομερού Τάνε που ελυμαίνετο και τρομοκρατούσε την περιοχή.
Ο τελευταίος αρχηγός της περιφερείας Ναούσης – Βοδενών Νικ. Τρά’ι’κος, Ανθυπασπιστής Τσίπουρας Νικόλαος,(αρχηγός σώματος Ναούσης – Βοδενών Φεβρουάριος 1908 – Ιούλιος 1908) είχε καταρτίσει μια ένοπλη ανταρτική ομάδα από εγχώριους Οστροβίτες και Τσεγανιώτες υπό την αρχηγία του Οστροβίτη δασκάλου Χρ. Στογιαννίδη,με το ψευδώνυμο Ιάσων, η οποία κινείτο γύρω από τη λίμνη.
Μετά πεντάμηνο αγώνα στην περιφέρεια της λίμνης, κατά μια συμπλοκή με τους τούρκους, συνελήφθηκαν ο Νικόλας και άλλοι δύο σύντροφοι του.
Οι συλληφθέντες δικάσθηκαν και καταδικάσθηκαν από τους τούρκους σε τετραετή καταναγκαστικά έργα στο Γεντή Κουλέ, σημερινό Επταπύργιο.
Από τη φυλακή ο Νικόλαος στέλνει προς το Εθνικό Κέντρο την ανέκδοτη επιστολή, που δημοσιεύουμε τώρα στην οποία διεκτραγωδεί τις τραγικές συνθήκες κάτω από τις οποίες εξέτιε την ποινή του και ζητάει την υλική συνδρομή του Κέντρου.
Εκθέτοντας τη μαρτυρία του:

”Δεν είνε αντροπί απο τους ανθρόπους και ημαρτία απο τον Θεόν να πλαγιάζω εις τα σανίδια και να τρόγον ξιρώ ψωμή δεν είνε αμαρτια να πεθάνω απο την πίναν και εγώ και οικογένιάν μου και να χαίροντε η εχθρί μου η βουλγάρι επούλισα το παλτό μου δια να αγοραζω φαγιτόν εγώ δεν εδούλεβα δια κανένα σιμφέρον η δια καμίαν ατιμίαν αλλά δια το έθνος και επιτέλους οι βούλγαρη εσκοτωσαν τους ανθρωπους μου εχάλασαν τα ζωά μου και το σπίτι μου”.
Αμέσως το Εθνικό Κέντρο τον ενίσχυσε με 3 οθωμ. λίρες. Μετά πεντάμηνη φυλάκιση στο Γεντή Κουλέ, οι τρείς οπλίτες αποφυλακίσθηκαν, χάρη στην γενική αμνηστία που δόθηκε μετά την ανακήρυξη του τουρκικού Συντάγματος το 1908. Έτσι τελείωσαν τα μαρτύρια και οι θυσίες του ηρω’ι’κού Μακεδονομάχου Νικόλα Σιάντση, ο οποίος προσέφερε τα πάντα στον αγώνα και την ελευθερία της Μακεδονίας.
Η εθνική προσφορά του δεν εξαντλείται μόνο με όσες πληροφορίες αντλήσαμε από τη δική του επιστολή. Για την δράση του αναφέρονται πολλά στην εμπιστευτική αλληλογραφία του Κέντρου 130 – Οστρόβου.
Προπαντός πληροφορούμεθα πολλά από τα σημειώματα του Κέντρου 130, που υπογράφονται απο τον αρχηγό του Κέντρου Εορδέα, ψευδώνυμο του Στ. Χατζηχαρίση και από τον οπλαρχηγό Ιάσωνα, ψευδώνυμο του Οστροβίτη δασκάλου Μακεδονομάχου Χρ. Στογιαννίδη.
Τέτοια ντοκουμέντα αξίζει να δουν μια μέρα το φως της δημοσιότητας, για να γνωρίσουμε και εμείς και οι γενιές που έρχονται πως πολέμησαν και θυσιάστηκαν οι πρόγονοι μας για την Ελλάδα και την Μακεδονία μας.
”Του Γεωργίου Τουσίμη”.
Πηγή – Περιοδικό ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΖΩΗ, ΙΟΥΛΙΟΣ 1995 ΤΕΥΧΟΣ 350.
Η Φωνή των γηγενών Μακεδόνων, entopios.gr

Κυριακή 20 Αυγούστου 2017

Η Παράδοση απαιτεί και θυσίες - Γιώργος Τάτσιος (πρόεδρος Π.Ο.Π.Σ.Μ.)

Ομιλία του Προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδόνων, κυρίου Γιώργου Τάτσιου, στις πολιτιστικές εκδηλώσεις του Π.Σ. Λουτρακίου ''ΤΟ ΠΟΖΑΡ'' και τα 17α Ποζαρίτικα.


«Σεβόμαστε τα κατά τόπους γλωσσικά ιδιώματα, σεβόμαστε τις τοπικές κοινωνίες οι οποίες θέλουν να εκφραστούν, να τραγουδήσουν, να χορέψουν, να γελάσουν και να κλάψουν στη γλώσσα του τόπου τους, όποια κι αν είναι αυτή.

Σεβόμαστε λοιπόν όλες αυτές τις ιδιομορφίες αλλά η Παράδοση απαιτεί και θυσίες. Θυσίες τις οποίες μπορούμε να τις ξεκινήσουμε από τα ''μικρά πράγματα'', όπως είναι το καπέλο που πρέπει να φορούν οι χορευτές όταν χορεύουν και ας χαλάσει το μαλλί τους, όπως πρέπει να είναι η μουσική η οποία πρέπει να είναι η Ντόπια, η Μακεδονική Παράδοση και ΟΧΙ αυτά που ΕΙΣΑΓΟΥΜΕ από τις γειτονικές χώρες.

Δεν μπορούμε να χορεύουμε, ας πούμε, το Πουστένο με ''Ουμπάβα Καλίνα'' (Βουλγαρία). Έχουμε δικά μας, δικές μας μελωδίες τις οποίες πρέπει να τις διατηρήσουμε και να τις έχουμε σε όλα μας τα γλέντια.
Πρέπει επίσης να φροντίσουμε ώστε αυτή η Μακεδονική Παράδοση να περάσει στα παιδιά μας, τα παιδιά μας να έχουν εικόνες ΣΩΣΤΕΣ...»!


Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και απηύθυνε χαιρετισμό και η πρόεδρος του Μακεδονικού Συλλόγου Μονάχου, κυρία Θεοδώρα Τζιτζιλάκη.



Δείτε το βίντεο της ομιλίας...



Χοροί, μοιρολόγια, σκοποί και τραγούδια στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, ΤΑ ΕΝΤΟΠΙΚΑ, ΠΡΕΠΕΙ να χορεύονται και να τραγουδιούνται! 
Τα ΑΛΗΘΙΝΑ Μακεδονικά όμως, αυτά των παππούδων και των γιαγιάδων μας και ΟΧΙ αυτά που έχουν παρεισφρήσει από τις γειτονικές χώρες.
Αν ρωτήσεις τους γεροντότερους σε ορισμένα χωριά της Μακεδονίας όπου ομιλείται το γλωσσικό ιδίωμα και παίζονται τα παρακάτω τραγούδια: ''Μιλιονέρτσε'' (σκυλάδικο από Σκόπια), ''Άκο ούμραμ ιλ ζαγκίναμ'' (σκυλάδικο από Σκόπια), ''Ουμπάβα Καλίνα'' (διασκευή από Βουλγαρία), ''Κάτε Κατερίνο'' (Βουλγαρία) κ.α., ΔΕΝ ΤΑ ΞΕΡΟΥΝ γιατί πολύ απλά, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ εντόπια, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Μακεδονικά!


Κρατάμε τη Μνήμη και την Παράδοση των προγόνων μας ζωντανή τραγουδώντας και χορεύοντας τα παραδοσιακά ακούσματα του τόπου μας και ΟΧΙ τα νεόφερτα-ξενόφερτα και προπαγανδιστικά.

Παύλε Καπετάντσε - Παραδοσιακό τραγούδι στο γλωσσικό ιδίωμα ορισμένων περιοχών της Μακεδονίας


Του Μακεδόνα82.

Το τραγούδι αναφέρεται στον Μακεδονομάχο ήρωα Παύλο Μελά από γηγενείς δίγλωσσους Μακεδόνες από το χωριό Λευκάδια (πρώην Γκολεσάνη) Νάουσας.

Είναι ένα ιστορικό ηχητικό ντοκουμέντο που καταμαρτυρά τα εθνικά πιστεύω των γηγενών σλαβόφωνων Μακεδόνων της εποχής εκείνης. Το τραγούδι αυτό εκθέτει τους Βούλγαρους που προσπάθησαν εκείνα τα ταραγμένα χρόνια να εκμεταλλευτούν το γλωσσικό αυτό ιδίωμα και να προσηλυτίσουν τους Μακεδόνες και να τους αποκόψουν από τον Ελληνισμό. 


Επίσης εκθέτει και σήμερα τους Σκοπιανούς και ομοϊδεάτες τους που προσπαθούν να πείσουν τους γηγενείς Μακεδόνες ότι ο Παύλος Μελάς και οι λοιποί Μακεδονομάχοι από την νότια Ελλάδα ήταν εχθροί τους.


Ακούστε το....






Το γλωσσικό ιδίωμα ή αλλιώς ΤΑ ΕΝΤΟΠΙΚΑ: http://ethnologic.blogspot.gr/2011/11/blog-post_22.html

Σάββατο 19 Αυγούστου 2017

NTOKOYMENTO του 1904 για την ελληνικότητα των ντόπιων Μακεδόνων!

Αντίγραφο επιστολής των κατοίκων του χωριού ''Ορέχοβο'' προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
(Ορέχοβο: Ορεινός οικισμός της ΠΓΔΜ και βρίσκεται τοποθετημένος στην ευρύτερη περιοχή του Μοναστηρίου (σήμερα Μπίτολα), ανατολικά της λίμνης της Μεγάλης Πρέσπας).


Άποψη του ''Ορεχόβου'' το 1903.


Κτητορική επιγραφή, ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, στην Αγία Παρασκευή ''Ορεχόβου'' έτους 1861, δια χειρός Κωνσταντίνου Μανουήλ εκ Σελίτζης.


Αφιερωμένο στους παραχαράκτες της ιστορίας των γηγενών μακεδόνων. Η ελληνική συνείδηση των σλαβόφωνων μακεδόνων περνά μέσα από αυτό το επίσημο έγγραφο. Ο μύθος των παραχαρακτών στο ότι δεν υπήρχαν ελληνικής συνείδησης Μακεδόνες, πάει περίπατο!






Παρασκευή 18 Αυγούστου 2017

Αφήγηση της Σαρακατσάνας, Κας Μαρίας Καραφυλλιά, για τον Καπετάν Γαρέφη!


Μαρτυρία της Κας Μαρίας Καραφυλλιά για την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα και τον θάνατο του Κώστα Γαρέφη:

''Γεννήθηκα το 1924 στο Μπέλλες, τ’ 'Αη Γιάννη του Κλήδονα την ημέρα, 7 Ιουλίου του Θεριστή με το παλιό. Η μάνα μου την παραμονή έπλενε στο ποτάμι, πέρα απ’ τα καλύβια με τα καζάνια και τους κόπανους. Την άλλη μέρα το πρωί, σηκώθηκε να απλώσει τα ρουχα σ’ κόρτσες, στα κέδρα άπλωσε το ένα, πήγε να πάρει τ’ άλλο και γεννήθηκα εγώ. Είμαστε τέσσερις αδελφές κι ένας αδελφός. Ο πατέρας μου ήταν ο Δημήτρης (Μπούτος) Ντέντας και η μάνα μ’ η Ζωή ήταν απ τ’ς Τυχαλαίοι απ’ τας Σέρρας. Το καλοκαίρι είμασταν στο βουνά στο Μπέλλες και το χειμώνα στη Λιβαδιά κάτω, κοντά στα Πορώια. Στο Μπέλλες είμασταν ακριβώς στα σύνορα, εκεί ήταν κι ο στρατός, εκεί στα καλύβια μας τους είχαμε. Εκεί στο Μπέλλες ο πατέρας μ΄ είκοσι οικογένειες είχαμαν, όλο το βουνό το είχε. Το καλό Μπέλλες απ΄ τη Μακρυνίτσα το χωριό μέχρι τη Φιλύρα το είχε με το ενοικιοστάσιο. Ένα τσελιγκάτο, εκεί δεν είχε άλλο, πιο πέρα ήταν οι Γεωργουλαίοι από το Βαφειοχώρι, οι Καλτσαίοι, στις Μουριές οι Ζαγναφεραίοι, οι Ψαρραίοι, μετά ήταν οι Καρακωσταίοι, οι Γεωργανταίοι και στη Ροδόπολη οι Τσαλαίοι.


Ο Κώστας Γαρέφης με το σώμα του, όλοι τους Πηλιορήτες Ήρωες!


Μέχρι το 1912 στο Μπέλλες είχαμε Βουλγαρία και ήταν το κομιτάτο και όταν έγινε ο πόλεμος το 1912 οι δικοί μας ήταν εκεί στα καλύβια. Οι Βούλγαροι αντιστέκονταν να μη χάσουν τη Μακεδονία και μόλις πήγαν εκεί στο βουνό, οι δικοί μας άφησαν τα πρόβατα και μπήκαν σε μία χαράδρα μεσα, όλες οι οικογένειες. Έβλεπαν από εκεί από τη χαράδρα που οπισθοχωρούσαν. Κάτι Βλάχοι από τη Βέροια είχαν το τυροκομείο και πέρναγε ο στρατός και έπαιρναν κασέρι, αγόραζαν για να φάνε. Ο πατέρας μου πήγε κι αυτός στο τυροκομείο, έρχεται ένας Βουλγαράκος, στρατιώτης ταλαίπωρος, τον έβαλαν λίγο γάλα με ψωμί, έρχεται ένας Έλληνας αξιωματικός μ΄ ένα άλογο, και μ΄ ένα σπαθί να τον πάρει το κεφάλι. Τι φεύγετε σκυλιά του λέει, τι φεύγετε; Αυτός άφησε το φαί κι έφυγε. Φεύγει και ο πατέρας μου, παγαίνει στη χαράδρα που ήταν οι οικογένειες και σε λίγη ώρα περνάει κομιτάτο, Βούλγαροι πολλοί. Παίρνουν τους τυροκόμους τέσσερα άτομα, τον πατέρα, δυό παιδιά λεβέντες κι ένα παιδάκι δέκα τρία χρονών και τους σκότωσαν. Ακούσαμε εμείς και λέει ο πατέρας μ’ τ΄ς σκότωσαν τ΄ς μπατζιαραίοι. Η γιαγιά μ’ είχε ένα παιδάκι ένα χρονών κι αυτό έκλαιγε. Βγάζει το σουγιά για να το σφάξει γιατί έκλαιγε για να μην τους προδώσει. Και μία άλλη κι αυτή είχε ένα μωρό και ’γώ θα σφάξω το δικό μου είπε. Και πάει η αδελφή του πατέρα μου η μεγάλη και αρπάζει το παιδάκι και λέει μάνα τρελάθηκες, θα σφάξεις το παιδάκι; το πήρε το κούνησε και κάποια στιγμή σταμάτησε. Το βράδυ ένας γέροντας λέει εγώ θα πάω να πάρω λίγο αλεύρι από τα καλύβια. Υπήρχε όμως ένας Βούλγαρος σκοπός, τον είδε κι άρχισε να ρίχνει και αυτός παράτησε τ΄αλεύρι, άρχισε να κατρακυλάει κι έφυγε. Όλο το βράδυ τα όπλα άναψαν και μετά οι Βούλγαροι οπισθοχώρησαν κι άλλο κι έφυγαν και από εκεί. Τα ξημερώματα βλέπουμε τούς τσολιάδες. Ο πατέρας μου ήταν πολύ τολμηρός, μικρό παιδί αλλά τολμηρός. Ο παππούς μου δεν τον άφηνε αλλά εγώ θα βγω είπει. Πηγαίνει εκεί, βγαίνει ένας αξιωματικός, τι είστε παιδιά μ εσείς; Σαρακατσιάνοι είμαστε, είμαστε εδώ με τα πρόβατα, αλλά εψές το βράδυ αυτό κι αυτό, ένας δικός μας πάει να πάρει αλεύρι, έπεσε στην ενέδρα κι άναψε η γραμμή. Που είναι οι οικογένειες ; Να εκεί στο χαντάκι τις έχουμε μέσα και γλύτωσαν. Σ'κώνονται οι αξιωματικοί με τους τσολιάδες να πάνε να τους βγάλουν γιατί δεν έβγαιναν, φοβόνταν. Τελικά τους έβγαλαν πεθαμένοι απ την πείνα. Οκτώ μέρες εκεί κι έτρωγαν μόνο κάτι τούρτες, ρίζες. Και μόλις τους είδαν οι τσολιάδες έβγαλαν ψωμί και ό,τι είχαν και τους έδωσαν. Πήγαν μετά στα καλύβια κι εκεί βρήκαν και τ΄ςσκοτωμένοι τ΄ς μάστορες. Λέει ο αξιωματικός θα φύγετε από εδώ, μάστε τα πρόβατα και τις οικογένειες και τραβάτε προς το Κιλκίς, το Κιλκίς ελευθερώθηκε, θα πάτε εκεί. Εδώ θα γίνει μάχη. Πράγματι έφυγαν και την άλλη τη μέρα έγινε η μάχη και χίλιοι νεκροί τσολιάδες και χίλιοι τραυματίες και Βούλγαροι δέκα πέντε χιλιάδες σκοτωμένοι. Είχαν πάρει ένα Σαρακατσιάνο, Τζιότζιο τον έλεγαν δεν είχε παιδιά, μόνο τέσσερα κορίτσια και τους έδειξε τα μέργια. Έκανε σαράντα μέρες εκεί και οι δικοί του είπαν ότι σκοτώθηκε και τον έκαναν και σχώριο. Και την ημέρα που έκαναν το σχώριο ήρθε αυτός μ’ ένα άλογο που τον έδωσε ο στρατός. Ύστερα έγινε ανακωχή κι ο πόλεμος σταμάτησε.

Οι Κωνσταντίνος Γαρέφης από τις Μηλιές Βόλου (καθήμενος) και Βασίλειος Παπακώστας ο οποίος έχει το όπλο του παρά πόδας. Και οι δύο είναι ντυμένοι με ντουλαμά. Ο Παπακώστας φέρει αραβίδα Μannlicher Μ 1893 και ο Γαρέφης αραβίδα Gras πυροβολικού Μ 1874.

Παιδί ήμαν, τα καλοκαίρια παγαίναμε στα β’νά αλλά δεν μπορούσαμε να κάτσουμε πολύ, τον Αύγουστο κατεβαίναμε νωρίς γιατί ήταν το κομιτάτο. Τότε από το 1924 μέχρι το 1940 εκεί στα Πορώια είχαμε το κομιτάτο εμείς. Τι σαν είχε στρατό, πιάνονται οι κλέφτες ; Τέσσερις κομιτατζήδες λήσταρχοι, αλώνιζαν την περιφέρεια αυτή, είχαν ομάδα στο βουνό και δεν μπορούσαν να τους πιάσουν. Στο βουνό ήταν τα καλύβια τα θ’κά μας, Κίσμπουναρ λέγονταν το μέρος που είμασταν και είχαμε και διμοιρία στρατού. Εκεί δεν έβλεπες άνθρωπο, μόνο στρατό, αλλιώς έπρεπε να κατέβεις στα Πορώια. Εμείς δώδεκα καλύβια είχαμε γύρω γύρω από την αυλη. Μόλις έβγαιναμε στο βουνό ο πατέρας μ΄ έκανε πυροβολεία με πέτρες γιατί ήταν το κομιτάτο και άμα βλέπουν τα πυροβολεία σου λεν αυτοί φυλάν εκεί πέρα. Οι άντρες ήταν στα πρόβατα και φοβόνταν μη τους σκοτώσουν τις γυναίκες.


Οικογένειες Καραφυλλιά (Κουτρουζούλα) και Γκόγκου – περ. 1900.
Κάτω ο Δημήτρης Καραφυλλιάς, πατέρας του πεθερού της αφηγήτριας.
Στο καλύβι του σκοτώθηκε ο Κώστας Γαρέφης.

Ο Γαρέφης στου πεθερού μου το καλύβι σκοτώθηκε, νιόπαντρος ήταν ο πεθερός μου. Όταν τον τραυμάτισαν, είπε φέρτε μου ένα ζωνάρι και έβγαλε ο πεθερός μου το ζωνάρι και το΄δωσε και το αίμα μπουρμπούλιαξε και πάει πέθανε.
Ο Γαρέφης ήρθε απ΄ το Πήλιο και ήταν άξιο παληκάρι. Κρατούσε δυό ζ΄γούρια έτσι και τα΄γδερναν οι άλλοι. Πήγαν εκεί στο Μπόρτσκο απάνω στο βουνό που ήταν οι δικοί μας οι Σαρακατσιάνοι οι Καραφυλλαίοι, ένα μπατζιό είχαν και ήρθε εκεί και τους έπιασε, πού θα βρούμε τους κλέφτες λέει, ήθελε να κυνηγήσει το Λούκα και τον Καρατάσο. Ο αδερφός του πεθερού μου, ο μεγάλος αδελφος ο Γιώργος ο Καραφυλλιάς, αυτός ήταν Κεχαγιάς, πολύ άξιος άνθρωπος, λέει εγώ είμαστε μπράτ΄μοι με τον Τ. που ήταν με τους κομιτατζήδες μαζί. Έρχονται σε μας λέει και τρων και πίνουν και παίρνουν ό,τι θέλουν.
Λέει ο Γαρέφης, θα νηστέψω και θα με βοηθήσεις να σκοτώσω τον Τσαμαλούκα και τον Καρατάσο. Τον έστελναν πιπεριές ψημένες οι γ’ναικες κι έβαζε λαδάκι και ξύδι κι έτρωγε, νήστευε.
Ήρθαν οι Βούλγαροι με τριάντα άτομα, θα μας ψήσεις τόσα αρνιά απόψε και θα κάνετε τόσες πίττες. Έρχονται εκεί στα καλύβια, οι άλλοι πήγαν στα άλλα τα καλύβια και ο Τ. με αυτούς ήρθαν στου πεθερού μ΄ το καλύβι. Ο Τ. ηταν με τ΄ς Βουλγάροι αλλά ύστερα ήρθε και προσκύνησε, γύρισε με το ανταρτικό το Ελληνικό. Είχαν τουλούμια τυρί εκεί μέσα, τώρα αυτοί ήξεραν οι δικοί μας ότι θα έρθει ο Γαρέφης και λέει ο πεθερός μου, αυτά τα τυριά θα τα βγάλω έξω, γιατί άναψατε φωτιά μέσα και θα ζεσταθούν. Βγάλτα λένε οι Βουλγάροι, δεν κατάλαβαν. Ήρθαν αυτοί, έφαγαν, ήπιαν, μέθυσαν κιόλα, λέει ο Γαρέφης εγώ θα μπω μέσα, θα κάνω χρήση, θα βγω με τα πίσω. Δεν θα ρίξετε, όποιος βγει έτσι σκοτώστε τον.
Οι γ’ναίκες κι αυτοί είχαν φύγει όλοι απ΄ τα καλύβια γιατί θα γένονταν μάχη. Οι άλλοι ώσπου να μπεί ο Γαρέφης μέσα στο καλύβι, οι άλλοι οι Σαρακατσιάνοι, έπιασαν όλους τους σκοπούς τους Βούλγαρους και τους σκότωσαν.



Η σκηνή της εξόντωσης των αρχικομιτατζήδων από τον Γαρέφη μέσα στη Σαρακατσάνικη καλύβα, όπως έχει σχεδιαστεί σε όλο το επικό της μεγαλείο από το λαϊκό ζωγράφο του Μακεδονικού Αγώνα Σωτήρη Ζήση.ΦΩΤΟ: Ιστολόγιο Yauna Takabara.

Μόνος του μπήκε και ο Τ. και βγήκε. Ο Γαρέφης μπαίνει, τους σκοτώνει όλους και βγαίνει έτσι. Δεν πάλεψε, ο πεθερός μ΄ εκεί ήταν. Έξι άτομα σκότωσε, δεν ήταν ένας, έξι. Σηκώθηκε ο ένας απ΄ αυτούς, έβαλε την λόγχη εκεί που ήταν και σηκώθηκε να τον καρφώσει. Τον έπιασε απ΄ τα γέννια και θυμόνταν πόσες σφαίρες είχε. Οι άλλοι έφαγαν από μία, εσύ να φας τρείς του΄πε. Τον σκότωσε κι αυτόν κι έπεσε με το κεφάλι στη φωτιά απάν και κάηκε, κλαηκαν όλα τα γέννια τ΄ . Η ρόκα, τα μαλλιά όλα κάηκαν μέσα έλεγε η πεθερά μ . Και βγαίνει όξω ο Γαρέφης και τον σκότωσαν κατά λάθος. Τον σκότωσαν την ημέρα του Σωτήρος. Βογγούσε αυτός. Μη βογγάς του’λεγαν Καπετάνιε. Έχω πόνο λέει γι΄ αυτό βογγάω. Μη φοβάστε λέει. Φέρτε τ΄αλογο μου να το δω. Άχ γιόκα μ’, ποιός θα σε καβαλλικεύει τώρα. Διάλεξε ποιό παιδί να βάλει αρχηγό, εσύ πάρε τη σφραγίδα μου, πάρε το άλογο μου. Ξεψύχησε και μάζεψαν άγρια λούλουδα οι γυναίκες, τον άλλαξαν, τον έβαλαν λουλούδια, τον έκλαψαν, τον μοιρολόγησαν οι γ’ναικες όλες και τον πήραν από κει και τον πήγαν στ΄ς Γιαννακ΄λαίοι. και μετά τον έθαψαν.




Οι Σαρακατσιάνοι οι δικοί μας μετά τα ’καψαν τα καλύβια. Το πρωί ήρθαν οι Τούρκοι, πήραν τον αδελφό του πεθερού μου και τον έκλεισαν φυλακή. Όμως τον αξιωματικό που έκανε ανακρίσεις τον έδωσαν διακόσιες λίρες οι δικοί μας και άλλαξε τις καταθέσεις και τον έβγαλαν ύστερα. Και τον έδωσαν αυτόν το θείο λίγα στρέμματα χωράφια στην Αγχίαλο, ως μακεδονομάχο.
Η πεθερά μ’ λέει, τα στρώματα που είχα στρωμένα νύφη, ήταν όλο αίμα, τα πέταξα όλα, δεν έμεινε τίποτα, δεν είχα βελέντζα να σκεπάσω τα παιδιά μ’. Και την έστειλε βελέντζες η μάνα της Αρετης του Κολοβού. Και σε λίγες μέρες οι Βούλγαροι πιάνουν του πεθερού μου τον θείο, τον μπάρμπα Νάσιο και τον βγάζουν την ψυχή με τη λόγχη. Και είχε επτά κορίτσια αυτός, αγόρι δεν είχε. Έψαξαν να τον βρούν και πάει και τον βρίσκει ένα σκυλί κι έκατσε και ουρλιόνταν. Τον βρήκαν μετά από δέκα πέντε μέρες. Οι δικοί μας από κει έφυγαν και πήγαν στης Αλβανίας τα βουνά. Οι Καραφυλλαίοι παλιά λέγονταν Γιαννακαίοι αλλά αναγκάστηκαν και άλλαξαν το όνομα. Έφυγαν από δω γιατί τους ζητούσαν οι Βούλγαροι.
Τον πατέρα του πεθερού μου εκεί τον έχουν θάψει, 104 χρονών πέθανε. Πήγαν οι δικοί μας με τα εγγόνια του μπάρμπα του Γιώργου και βρήκαν τον τάφο του παππού, την εκκλησία και μία βρύση που έκαναν. Καθόμασταν τα βράδυα και μας τα΄λεγε ο πεθερός μ΄ και η πεθερά μ΄ ακόμα φοβάνταν και δεν ήθελε να μιλάει''.


ΠΗΓΗ: http://sarakatsanoi.blogspot.gr/





Εσύ, παππού, πολέμησες στον Μακεδονικό Αγώνα;


Γράφει ο Φώτης Μιχαήλ, ιατρός
-Αυτήν την Κυριακή, καλό μου εγγονάκι, τιμούμε την επέτειο του Μακεδονικού Αγώνα. Στις εκκλησιές μας θα γίνουν μνημόσυνα για τους Μακεδονομάχους και θα ψαλούν δοξολογίες. Τα σπίτια και τα δημόσια κτίρια θα σημαιοστολιστούν. Οι δάσκαλοι, στα σχολεία, θα μιλήσουν στα παιδιά για τις θυσίες και τα μαρτύρια των αγωνιστών και οι προτομές των μακεδονομάχων θα στολιστούν με δάφνινα στεφάνια.
-Και γιατί όλα αυτά, παππού; Τόσο σημαντική είναι αυτή η επέτειος;
-Είναι πολύ σημαντική, παιδί μου, αλλά δυστυχώς εμείς οι Έλληνες δεν της έχουμε δώσει την αξία και την λαμπρότητα που της πρέπει. Αρκεί να σου πω ότι η επέτειος αυτή τιμάται μονάχα εδώ, στα χώματα της Μακεδονίας μας, ενώ σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα δεν γίνεται ούτε η παραμικρή αναφορά. Κι ας έχουνε πει γνωστοί ιστορικοί και μεγάλοι πολιτικοί άνδρες ότι η επέτειος του Μακεδονικού Αγώνα είναι ισάξια με εκείνη της 25ης Μαρτίου.
-Εσύ, παππού, πολέμησες στον Μακεδονικό Αγώνα;
-Εγώ, άγγελέ μου, δεν πολέμησα. Πολέμησε, όμως, ο πατέρας μου, δηλαδή ο προπάππος σου. Ο Αγώνας τον είχε βρει παλληκαράκι είκοσι χρονών. Σαν να τον βλέπω, τώρα, να μας διηγείται γεγονότα και περιπέτειες από τα χρόνια εκείνα.
-Και τι σας έλεγε, παππού;
-Θυμάμαι, που μας μιλούσε για τον Παύλο Μελά, για τον καπετάν Άγρα και τον βάλτο των Γιαννιτσών, για τον δεσπότη της Καστοριάς, τον Γερμανό Καραβαγγέλη, για τον καπετάν Ράμναλη και πιο πολύ θυμάμαι, που τα μάτια του ήτανε συνεχώς βουρκωμένα. Μας τραγουδούσε στο τέλος και ένα τραγούδι για τον θάνατο του Παύλου Μελά και μετά έπεφτε σε βαθείς συλλογισμούς.
-Με ποιους πολεμούσε ο Παύλος Μελάς, παππού;
-Χρυσό μου εγγονάκι, ο Παύλος Μελάς στα 1904, τότε δηλαδή που η Μακεδονία μας κινδύνεψε πάρα πολύ, ήταν ένας γενναίος ανθυπολοχαγός, που άφησε, στην Αθήνα, την γυναίκα του και τα δυο του μικρά παιδιά και ήρθε εδώ στην Μακεδονία, μαζί με άλλους αξιωματικούς από την ελεύθερη Ελλάδα, για να οργανώσει τον Αγώνα και να σώσει την Μακεδονία μας.
-Από ποιους να την σώσει, παππού; Η Μακεδονία δεν ήταν ελεύθερη το 1904;
-Στα χρόνια εκείνα, η Ελλάδα μας δεν ήτανε έτσι όπως την ξέρεις σήμερα. Η ελεύθερη Ελλάδα έφτανε τότε μέχρι την Ελασσόνα. Λίγο πάνω από την Λάρισα, δηλαδή. Η Μακεδονία μας, στα 1904, ήταν ακόμα σκλαβωμένη στους Τούρκους, όπως επίσης και η Ήπειρος και η Θράκη και τα νησιά μας.
Το πρόβλημα, όμως, τότε, δεν ήτανε μονάχα ο τούρκικος ζυγός. Ο πιο μεγάλος κίνδυνος ήταν από αλλού. Από τους Βουλγάρους.
-Γιατί, παππού; Τι έκαναν οι Βούλγαροι και κινδύνεψε τόσο πολύ η Μακεδονία μας;
-Οι Βούλγαροι, στα 1870, έφυγαν από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και ίδρυσαν δικό τους πατριαρχείο, την λεγόμενη βουλγαρική εξαρχία. Από τότε και μετά έβαλαν σκοπό τους, να μας αναγκάσουν όλους τους Μακεδόνες, να μιλάμε την βουλγάρικη γλώσσα, να έχουμε στα σχολεία μας Βούλγαρους μονάχα δασκάλους και οι παπάδες μας να υπάγονται εκκλησιαστικώς στην βουλγάρικη εξαρχία και όχι στο δικό μας το Πατριαρχείο. Με άλλα λόγια, βάλθηκαν να μας αρπάξουν την Μακεδονία μας και να την κάνουνε βουλγαρική.
Στην αρχή προσπάθησαν να το πετύχουν με το καλό. Με δώρα και με υποσχέσεις. Σαν είδαν, όμως, ότι οι Έλληνες αντιστέκονταν και δεν εγκατέλειπαν ούτε την Γλώσσα τους ούτε και το Πατριαρχείο τους, έβαλαν μπρος τις απειλές, την τρομοκρατία, τα βασανιστήρια, τους εμπρησμούς, τα μαχαιρώματα, τις εκτελέσεις και τις κρεμάλες.
Ένοπλες ομάδες φανατικών Βουλγάρων, οι λεγόμενοι κομιτατζήδες, είχανε γίνει τότε ο φόβος και ο τρόμος των χωριών μας. Αλλοίμονο, παιδάκι μου, σε όποιον αντιστεκόταν στο πέρασμά τους. Ολόκληρα χωριά παραδόθηκαν στις φλόγες. Σοδιές και ζωντανά αρπάχτηκαν και αφανίστηκαν. Γυναίκες βιάστηκαν. Μικρά παιδιά κακοποιήθηκαν. Παπάδες κρεμάστηκαν. Δάσκαλοι αποκεφαλίστηκαν. Γιατροί και προύχοντες εκτελέστηκαν.
-Τους παπάδες και τους δασκάλους γιατί, παππού, τους κυνηγούσαν οι κομιτατζήδες με τόση λύσσα;
-Τους κυνηγούσανε, παιδάκι μου, διότι τους χαλούσαν τα σχέδιά τους. Ήταν εκείνοι, που κρατούσανε στα χωριά μας άσβεστη την φλόγα της Πίστης και του Γένους μας. Νεαρές δασκάλες πλήρωσαν τότε με το ίδιο τους το αίμα την απόφασή τους, κάτω από τις απειλές των κομιτατζήδων, να συνεχίζουν να διδάσκουν στα Ελληνόπουλα την Γλώσσα και την Ιστορία των προγόνων μας.
Τώρα που μεγάλωσες και μπορείς και διαβάζεις μόνος σου, θα πάμε μια μέρα μαζί και θα αγοράσουμε ένα βιβλίο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, που αναφέρεται στην δράση του Μητροπολίτη της Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη. Εκεί να δεις αγώνες και κινδύνους και φυλακίσεις και θυσίες για την Πατρίδα και την Πίστη.
Ο Γερμανός Καραβαγγέλης ήταν ο συντονιστής του Μακεδονικού Αγώνα. Ήταν εκείνος, που συνεργαζότανε στα κρυφά με τον Παύλο Μελά, που στήριζε τους τρομοκρατημένους χωρικούς, πηγαίνοντας, με κίνδυνο της ζωής του, από χωριό σε χωριό, που άνοιγε εκκλησιές κλειδωμένες από τους Βουλγάρους, που ενίσχυε ηθικά και υλικά όλα τα ελληνικά ανταρτικά σώματα.
-Τι ήταν, παππού, τα ελληνικά ανταρτικά σώματα;
-Οι Έλληνες, καλό μου εγγονάκι, μπροστά στις βαναυσότητες των Βουλγάρων, δεν έμειναν με δεμένα τα χέρια. Οι πιο τολμηροί και οι πιο γενναίοι αποφάσισαν να αντισταθούν. Να φυλάξουν τα χωριά τους από τις εγκληματικές επιδρομές των κομιτατζήδων, να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοιχτά με δασκάλους Έλληνες και να συνεχίσουν να λειτουργούν τις εκκλησιές τους στο όνομα του Πατριάρχη.
Έτσι, πήραν στα χέρια τους τα όπλα και δημιούργησαν τα ελληνικά ανταρτικά σώματα σε ολόκληρη σχεδόν την Μακεδονία.
Ο ρόλος των Ελλήνων αξιωματικών, που αποστέλλονταν μυστικά από την ελεύθερη Ελλάδα, όπως ο Παύλος Μελάς, ο Καραβίτης, ο Κολοκοτρώνης, ο Μαζαράκης κ.α, δεν ήταν άλλος από την καλύτερη δυνατή οργάνωση αυτών των γηγενών Μακεδονομάχων. Αυτών των Ηρώων, που με το αίμα τους λύτρωσαν την Μακεδονία μας από την καταιγίδα του βουλγαρισμού. Την έσωσαν, δηλαδή, από τις σφαγές, από την ισοπέδωση της πολιτισμικής μας ταυτότητας και τον αφανισμό της εθνικής μας ελληνικής αυτοσυνειδησίας.
-Πόσο κράτησε, παππού, αυτός ο Αγώνας;
-Ο Μακεδονικός Αγώνας, παιδί μου, στην πραγματικότητα είχε αρχίσει από το 1870 περίπου. Από τότε, δηλαδή, που οι Βούλγαροι ξεκίνησαν την εγκληματική τους δράση. Η κρισιμότερη, όμως, φάση κράτησε τέσσερα χρόνια. Από το 1904 μέχρι το 1908. Στα χρόνια αυτά, Μακεδονομάχοι απ’ όλη την Ελλάδα -ντόπιοι Μακεδόνες, Κρήτες, Μανιάτες, Νησιώτες- δίνοντας σκληρές μάχες και θυσιάζοντας και την ζωή τους ακόμη, κατόρθωσαν στο τέλος, να κρατήσουν τους κομιτατζήδες μακριά από τα χωριά μας και να σώσουν την Μακεδονία μας.
-Δηλαδή, παππού, ο Μακεδονικός Αγώνας τελείωσε στα 1908;
-Όχι, παιδί μου. Ο Αγώνας ο Μακεδονικός δεν τελείωσε στα 1908. Συνεχίστηκε και συνεχίζεται ακατάπαυστα μέχρι και σήμερα.
Εκείνα τα χρόνια χρειάστηκε να γίνει με θυσίες και όπλα. Σήμερα συνεχίζεται, το ίδιο σκληρός και αδυσώπητος, στα τραπέζια των διπλωματικών διαπραγματεύσεων, στα πανεπιστήμια, στις αίθουσες των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε κάθε περίπτωση, που δίνεται ευκαιρία για σχετική ενημέρωση της διεθνούς κοινής γνώμης.
Όσο θα υπάρχουν εχθροί μας, που αμφισβητούν το όνομα και την ελληνικότητα της Μακεδονίας μας, ο Αγώνας θα συνεχίζεται, χωρίς σταματημό, με τον ίδιο ζήλο και τον ίδιο ενθουσιασμό.
-Παππού, τους Βούλγαρους κομιτατζήδες τους αντιμετώπισαν και τους απώθησαν τότε οι Μακεδονομάχοι. Από τους Τούρκους, όμως, πότε ελευθερώθηκε τελικά η Μακεδονία μας;
-Η πολυπόθητη ελευθερία της Μακεδονίας μας και η ένωσή της στον κορμό της Ελλάδας ήρθε, τέσσερα χρόνια μετά, με τους Βαλκανικούς πολέμους.
Το καμπαναριό του Αγίου Δημητρίου στην Θεσσαλονίκη χτύπησε ελεύθερα, για πρώτη φορά μετά από πεντακόσια χρόνια, ανήμερα της γιορτής του. Στις 26 Οκτωβρίου του 1912.

Τα ''εντόπικα'': Η ιστορία ενός γλωσσικού ιδιώματος.


Από το 1430, που οι Οθωμανοί κυρίευσαν την Θεσσαλονίκη, έως την απελευθέρωση το 1912 - 1913, δηλαδή για πάνω από 500 έτη, όλος ο γεωγραφικός χώρος της ιστορικής Μακεδονίας ήταν υπό Οθωμανική κατοχή. Όλες οι απογραφές που διενεργήθηκαν, και αναφέρονταν στις εθνότητες, κατέγραφαν Τούρκους, Έλληνες, Βούλγαρους ή Σλάβους, Αλβανούς και Εβραίους. Οι εθνότητες αυτές έπρεπε υποχρεωτικά να συμβιώσουν και να επικοινωνήσουν για τις καθημερινές ανάγκες. Αναπτύχθηκε έτσι μια κοινή γλώσσα καθημερινής επικοινωνίας η οποία βασίσθηκε στην ευκολότερη από όλες την σλαβική και εμπλουτίσθηκε με Τουρκικές αλλά κυρίως με πάρα πολλές Ελληνικές λέξεις και εκφράσεις. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι Τούρκοι που επισκέφθηκαν πρόσφατα την Ελλάδα για να δουν τα πατρικά τους χρόνια μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, συνεννοούνταν με τους 'Έλληνες στα "εντόπικα". Χαρακτηριστική επίσης είναι και η περίπτωση εκείνων των Σουλιωτών οι οποίοι κυνηγημένοι από τον Αλί Πασά των Ιωαννίνων εγκαταστάθηκαν γύρω στο 1800 στα χωριά Άγιος Παντελεήμων, Γραμματικό,  Φλαμουριά, Μεσημέρι, Βρυττά κλπ. Ενώ διατήρησαν   τα   ονόματα   τους Γάκης, μερικοί σλαβοφώνισαν και έχασαν μερικώς την αυτογνωσία τους.

Η γλώσσα αυτή δεν ήταν γραπτή γιατί η......

κάθε εθνότητα επισήμως χρησιμοποιούσε την δική της γλώσσα. Από περιοχή σε περιοχή διέφερε αρκετά ως προς την προφορά και το λεξιλόγιο εξαιτίας των διαφορετικών επιρροών. Ενδεικτική είναι και η ονομασία της "Εντόπικα" το οποίο προφανώς προέρχεται από την Ελληνική λέξη τοπικά-εντόπια-εντόπικα-ντόπικα, που δείχνουν και τον βαθμό μετασχηματισμού της Ελληνικής λέξης αλλά και αποδίδουν τον τοπικό χαρακτήρα της.

Εξαιτίας των πάρα πολλών Ελληνικών λέξεων και εκφράσεων κάποιοι Έλληνες συγγραφείς την αναφέρουν σαν Ελληνική. Πράγματι είναι εντυπωσιακός ο αριθμός των Ελληνικών λέξεων και εκφράσεων που κρύβονται μέσα της. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά παραδείγματα: α) Το καθαρά Ελληνικό όνομα Διονύσης έγινε Νύσης β) Το αρχαιοελληνικό οδεύω έγινε όνταμ και γ) Ο Ελληνικός χαιρετισμός "εις πολλά έτη" έγινε σπολάτι ή σπολαϊτι ή σπουλάτι. Αυτά αποδεικνύουν περίτρανα ότι διαμορφώθηκε και ομιλήθηκε από Έλληνες. Οι γλωσσολόγοι όμως, Έλληνες και ξένοι δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να την χαρακτηρίσουν σλαβικές διαλέκτους που ομοιάζουν περισσότερο με την επίσημη Βουλγαρική παρά με την Σερβοκροατική.

Οι Μακεδόνες Έλληνες εκτός της ανάγκης να ομιλήσουν τα "εντόπικα" για την καθημερινή επικοινωνία τους αναγκάσθηκαν να τα ομιλήσουν και για λόγους επιβίωσης. Οι συχνές επαναστάσεις των Μακεδόνων για την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού και την ένωση τους με την Ελλάδα προκαλούσαν βίαια αντίποινα κυρίως στους Ελληνόφωνους πληθυσμούς. Επίσης το παιδομάζωμα, θεσμός των Οθωμανών, εφαρμόσθηκε κυρίως στα κεντρικά Βαλκάνια και υπήρχε ιδιαίτερη προτίμηση στους Ελληνικούς πληθυσμούς. Σε πολλές περιοχές λόγω αυτής της καταπίεσης των Τούρκων έπρεπε να μην ξεχωρίζουν σαν Έλληνες από τους άλλους κατοίκους και για αυτό έξω από το σπίτι ομιλούσαν "εντόπικα" και εντός του σπιτιού και στην Εκκλησία ομιλούσαν ελληνικά. Έτσι προέκυψαν οι δίγλωσσοι Μακεδόνες Έλληνες. Με την πάροδο των ετών, εκτός της καταπίεσης, σε ορισμένες από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές εξαιτίας της μακροχρόνιας έλλειψης δασκάλων και Ιερέων και της συμβίωσης με σλαβικούς πληθυσμούς σε κοινές χριστιανικές συνοικίες έχασαν την γνώση της Ελληνικής. Αυτοί είναι οι Μακεδόνες Έλληνες μητρική γλώσσα πλέον τα «εντόπικα».

Αυτοί όμως οι Μακεδόνες Έλληνες σε κρίσιμες στιγμές για τον Ελληνισμό βοήθησαν ποικιλοτρόπως, πολέμησαν και έχυσαν το αίμα τους μαζί με τους άλλους Μακεδόνες Έλληνες στις αλλεπάλληλες τοπικές εξεγέρσεις και επαναστάσεις που οργάνωσαν οι υπόδουλοι Έλληνες στην Μακεδονία κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Και το έκαναν αυτό γιατί μπορεί να έχασαν την γλώσσα τους αλλά δεν έχασαν την Ελληνική εθνική τους συνείδηση. Είναι αυτοί που τις παραμονές του Μακεδόνικου αγώνα οι Βούλγαροι και οι ξένοι διπλωμάτες και περιηγητές τους θεωρούσαν Βούλγαρους αλλά είναι και αυτοί που στήριξαν τον Μακεδόνικο αγώνα άνδρες, γυναίκες και παιδιά, οι γραικό μάνοι όπως τους έλεγαν με λύσσα οι Βούλγαροι, αυτοί που όταν τους έσφαζαν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες φώναζαν «Είμαι Έλληνας» στα "εντόπικα" γιατί δεν ήξεραν Ελληνικά. Είναι αυτοί που το 1903, από την περιοχή του Μοναστηρίου, σημερινή Bitola, έστειλαν υπόμνημα διαμαρτυρίας στην Γαλλική κυβέρνηση όπου μεταξύ των άλλων αναφέρουν: «...λαλούμεν ελληνιστί, βλαχιστί αλβανιστί, βουλγαριστί, αλλά ουδέν ήττον εσμέν άπαντες Έλληνες και ουδενί επιτρέπομεν να αμφισβητεί προς ημάς τούτο.» Δεν τα αναφέρουμε αυτά για εντυπωσιασμό αλλά γιατί έτσι έγιναν. Θέλουμε να δείξουμε το μεγαλείο τους και την ψυχική σχέση τους με τον Ελληνισμό. Τα τονίζουμε για να επισημάνουμε τα λάθη ορισμένων Ελληνικών κυβερνήσεων, χωρίς λαϊκό έρεισμα, που έγιναν εξαιτίας τηςστείρας    ιδεολογικής αντιπαράθεσης και του κομματικού ανταγωνισμού.

Ο Εβραιοκροάτης πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας το 1944 ονόμασε αυθαίρετα "Μακεδονία" το νότιο τμήμα της Γιουγκοσλαβίας, "Μακεδόνες" τις εικοσιτρείς εθνότητες που ζούσαν εκεί και την νοτιοσλαβική διάλεκτο"Μακεδονική Γλώσσα".

Συγκεκριμένα υιοθέτησε το ιδίωμα της ευρύτερης περιοχής του Μοναστηριού (Bitola) και για πρώτη φορά συγκεκριμένη επιτροπή του έδωσε γραπτή υπόσταση. Εμείς οι Μακεδόνες αντιδρούμε σε αυτές τις μεθοδεύσεις ως προς την ονομασία αυτού του ιδιώματος. Είναι Σλαβικό άσχετα εάν ομιλήθηκε και από Έλληνες και σίγουρα δεν μπορεί να ονομασθεί Μακεδονική γιατί η Μακεδονική γλώσσα είναι διάλεκτος της Ελληνικής. Υπάρχουν πολλά ονόματα με τα οποία θα μπορούσε να την ονομάσει και να μην προκαλέσει αντιδράσεις σε Ελλάδα και Βουλγαρία. Επέλεξε σκόπιμα το όνομα "Μακεδονική" για να δικαιολογήσει   τις   επεκτατικές βλέψεις του εις βάρος της Ελλάδος.

Πηγή: Εφημερίδα «Αδέσμευτη» της Έδεσσας, Ιανουάριος 2010, σελ 4

Κυριακή 13 Αυγούστου 2017

Ράϊκο - Ελληνικός παραδοσιακός χορός από την Μακεδονία


Μακεδονικός παραδοσιακός σκοπός και χορός από την περιοχή της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας. Ο ρυθμός του είναι επτάσημος (7/16) και το κινητικό του μοτίβο φαίνεται πως είναι "φτιαχτό", δημιούργημα δηλαδή των νεότερων χρόνων. Λέγεται λοιπόν, πως η μελωδία, προϋπήρχε του χορού και πως χορευόταν στις περιοχές Έδεσσας και Αλμωπίας ως ''Παϊντούσκα'' (Παπαδοπούλου & Πραντσίδης 1984-85). Ύστερα, η μελωδία απομονώθηκε από το κινητικό της μοτίβο και προσαρμόστηκε στο γρήγορο μέρος του χορού ''Τικφέσκο''. Έτσι προέκυψε ο χορός Ράικο. 
Αν και σήμερα χορεύεται σχεδόν σε ολόκληρη τη Μακεδονία, εντούτοις σε μία πρώτη φάση, ο χορός φαίνεται πως ήταν γνωστός κυρίως στην περιοχή Εδέσσης, στην Αλμωπία και στην περιοχή της Γουμένισσας Κιλκίς.



ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/%CE%99%CF%87%CE%BD%CE%B7%CE%BB%CE%B1%CF%84%CF%8E%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B7%CF%82-654912877873172/?fref=ts

ΒΙΝΤΕΟ: https://www.youtube.com/channel/UC-B6qZjyyI2_DieZyebtOlg

ΟΡΧΗΣΤΡΑ: Χάλκινα της Γουμένισσας, Μουσικό Συγκρότημα ''Οι Κόκκινοι''.

Η Μακεδονία ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΑΔΑ!!!

Η Μακεδονική χορευτική παράδοση (βίντεο)







Η Μακεδονική παράδοση μας κρατά, μας ενώνει και μας θυμίζει την Ελληνική μας καταγωγή!

Τρίτη 8 Αυγούστου 2017

Νυχτερινή πεζοπορία του Ε.Ο.Σ. Αριδαίας στο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής (Άνω Γαρέφι)


Την Κυριακή το βράδυ, ο ΕΟΣ Αριδαίας πραγματοποίησε νυχτερινή πεζοπορία κάτω από το φώς της Αυγουστιάτικης πανσέληνου. Σημείο εκκίνησης η πλατεία του Άνω Γαρεφείου με προορισμό το εξωκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής. Η διαδρομή ολοκληρώθηκε σε 4 ώρες περίπου ώρες. Ο καιρός ήταν ιδανικός χωρίς σύννεφα, με αποτέλεσμα η χρήση των φακών να είναι απαραίτητη μόνο σε μερικά σημεία πυκνής βλάστησης.












Οι φωτογραφίες προέρχονται από την ΟΜΑΔΑ του ορειβατικού συλλόγου Αριδαίας στο facebook:

https://www.facebook.com/groups/82425189572/?multi_permalinks=10156075606534573&notif_t=group_activity&notif_id=1502193936840641