Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2015

Στη Μυρωδιά του Κέδρου


Ένα έθιμο το οποίο αναβιώνει με αμείωτη ένταση έως και τις μέρες μας, στον παραδοσιακό οικισμό Γαρεφείου, είναι και το μάζεμα των κέδρων για το άναμμα της φωτιάς (κόλιντα μπάμπω: http://promahi-nea.blogspot.gr/2012/12/blog-post_25.html) που πραγματοποιείται από το πρώτο σούρουπο της 23ης του Δεκέμβρη έως και τα ξημερώματα. 


Στη ΝΤΟΠΙΟΛΑΛΙΑ της περιοχής μας (https://www.pemptousia.gr/2013/06/to-glossiko-idioma-ton-gigenon-makedo/), η λέξη ''Κόλιντα'' μεταφράζεται ως τα ''Κάλαντα'' και...''Κόλιντα Μπάμπω'' σημαίνει ''Κάλαντα Γιαγιά''. Οι νέοι κατά τη διάρκεια αναβίωσης του εθίμου, αναφωνούν: ''Κόλιντα ή Κόλντα Μπάμπω'' και ΟΧΙ ''Κόλιατ Μπάμπω'' (σφάζουν γιαγιά) που αναμεταδίδουν ορισμένοι εν αγνοία τους ή από ''ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ'' (και προσωπική γνώμη του γράφοντος), ως ανάμνηση δήθεν της σφαγής του Ηρώδη (http://ethnologic.blogspot.gr/2013/12/blog-post_24.html). 


Συγκεκριμένα, η λέξη ''Κάλαντα'' (Κόλιντα) προέρχεται από τη λατινική ''calenda'' που διαμορφώθηκε από το ελληνικό ρήμα ''καλώ'', ενώ η λέξη ''μπάμπω'' προέρχεται από το ''βάβω'' = γιαγιά (αρχαίο ελληνικό ουσιαστικό). Πιστεύεται ότι η ιστορία τους προχωρεί πολύ βαθιά στο παρελθόν και συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα. Βρήκαν μάλιστα, αρχαία γραπτά κομμάτια παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα (Ειρεσιώνη στην αρχαιότητα). Το έθιμο υπήρχε στην Ελλάδα πριν από τη Ρώμη. Τα παιδιά κρατούσαν ένα κλαδί ελιάς ή δάφνης στολισμένο με καρπούς και άσπρο μαλλί (είναι η δωρική λέξη: Ειρεσιώνη=έριο=μαλλί), γύριζαν και τραγουδούσαν και τους έδιναν δώρα. Στη συνέχεια το έθιμο καθιερώθηκε και στη Ρώμη. Τα παιδιά της εποχής εκείνης κρατούσαν ομοίωμα καραβιού που παρίστανε τον ερχομό του θεού Διόνυσου. Άλλοτε κρατούσαν κλαδί ελιάς ή δάφνης στο οποίο κρεμούσαν κόκκινες και άσπρες κλωστές. Στις κλωστές έδεναν τις προσφορές των νοικοκύρηδων (http://vlahofonoi.blogspot.gr/2011/12/blog-post_29.html).


Οι προετοιμασίες για τη γιορτή θα ξεκινήσουν έναν περίπου μήνα πριν (Νοέμβριος), με τους νεότερους, κυρίως και σχηματίζοντας ομάδες και ανά γειτονιά να επιδίδονται στο μάζεμα όσο περισσοτέρων κέδρων και ξύλων μπορούν, μεταφέροντας τα, τελικά, από το βουνό σε μέρος ασφαλές, καθώς (παλαιότερα) υπάρχει περίπτωση να κλαπούν (κατά το εθιμοτυπικό) από άλλη ομάδα-γειτονιά του χωριού λόγω του συναγωνισμού που υπάρχει, επιβράβευσης των ''νικητών'' από τους παλαιοτέρους, για τη μεγαλύτερη φωτιά του χωριού.


Όπως κάθε χρόνο, λοιπόν, έτσι και φέτος οι νέοι του παραδοσιακού οικισμού του Γαρεφείου αναβιώνουν το έθιμο της φωτιάς το βράδυ της 23ης ημέρας του μήνα Δεκέμβρη, με την ευωδιαστή μυρωδιά του κέδρου να πλημμυρίζει κάθε γωνιά, κάθε γειτονιά και κάθε σπίτι του χωριού, αποδεικνύοντας έμπρακτα την αγάπη τους για τον τόπο μας και τη διατήρηση των ηθών, των εθίμων και της ατόφιας παράδοσης των γηγενών Μακεδόνων!



Κόλιντα Μπάμπω, Κόλιντα και ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!


Όλοι έχουν δικαίωμα να εκφράσουν ελεύθερα την άποψη τους. Οποιοσδήποτε διαφωνεί με τα παραπάνω ή έχει κάτι να προσθέσει μπορεί να το κάνει με τρόπο κόσμιο, χωρίς ύβρεις και προσβολές. Σε περίπτωση παράβασης των ανωτέρω, σχόλιο και χρήστης θα διαγράφονται αυτομάτως.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου